Cá cảnh biển có hình dáng và màu sắc rất đa dạng và phong phú. Tuy vậy, cá cảnh có một điểm chung rất đơn giản, là chúng được thuần hóa để thích nghi với môi trường sống trong bể nuôi – Mội môi trường hoàn toàn khác xa với thế giới tự nhiên của chúng.

CHỨC NĂNG SINH LÝ CỦA CÁ BIỂN

Từ xa xưa loài cá đã xuất hiện và tồn tại trên hành tinh này cách nay khoảng 250 triệu năm, trước cả loài người. Qua quá trình chọn lọc tự nhiên, các chức năng sinh lý của cá đã phát triển tuần tự từ đơn giản đến phức tạp, để thích ứng với môi trường sinh thái mà chúng đang sinh sống.

CÁ NƯỚC NGỌT VÀ CÁ BIỂN

Hai yếu tố cơ bản khác nhau giữa hai loại cá này là nguồn nước và chức năng sinh lý của chúng. Cá nước ngọt sống ở môi trường nước ngọt như sông, hồ, ao, suối… Nhưng các yếu tố như lưu lượng mưa và sự bốc hơi của nưức, đã ảnh hưởng đến môi trường của cá, và như thế chúng phải nhanh chóng thay đổi chức năng sinh lý để thích nghi với điều kiện thay đổi của môi trường. Ngược lại, các rạn san hô ngầm dưới biển tương đối ổn định nên các loài cá sống ở đó không nhất thiết phải thay đổi nhiều. Có những loài cá biển không thể thích ứng được với điều kiện môi trường thay đổi, dù chỉ 1 phút cá cũng chết ngay.

SỰ THẨM THẤU

Cá nước ngọt có nồng độ muối trong máu cao hơn trong nước. Do đó, nước luôn luôn được hấp thụ vào cơ thể qua da. Để không bị vỡ tung ra, hang ngày cá phải thải ra những lượng nước lớn qua mang và nước tiểu.

Xem thêm: TOP 7 Cửa Hàng Cá Cảnh Hải Phòng Đẹp Giá Tốt

Ngược lại, cá biển có nồng độ muối trong máu thấp hơn so với nước biển. Do hiện tượng thẩm thấu, cá bị mất nước liên tục, và chúng phải uống nhiều nước vào để bù trừ.

Vì lý do đó, mà cá nước ngọt không thể nuôi trong bể cá nước biển được.

MÔI TRƯỜNG

Nước, môi trường chung của tất cả loài cá, là thành phần chủ yếu của bể nuôi. Khi cá uống nước liên tục, sẽ thải ra một lượng rất nhỏ nước tiểu và thải lượng muối thừa qua phân. Do vậy, chúng phải tự điều chỉnh để thích hợp với điều kiện bên ngoài. Nếu độ mặn của nước bị thay đổi đột ngột, cá rất dễ bị tổn thương. Vì thế điều kiện sống trong bể nuôi phải luôn luôn giữ ổn định và nguồn nước phải luôn đạt được chất lượng cao nhất.

CHỌN LỰA BỂ NUÔI CÁ

Nếu nghĩ rằng mình “mới bắt đầu tập chơi cá cảnh” chỉ nên mua một bể nuôi nhỏ thôi, thì thật là sai lầm. Bạn hãy luôn luôn chọn bể nuôi lớn nhất, để bạn có thể đủ chỗ để trang trí, nhằm đáp ứng được các mặt về thẩm mỹ và chức năng.

KÍCH THƯỚC VÀ HÌNH DẠNG

Xem thêm: Cách nuôi cá cảnh biển nước mặn – Bế Cá Mini

Thông thường chất lượng nước ở bể nuôi mới không ổn định, và cá biển không thể chịu đựng được với những điều kiện biến đổi bất thường. Trong bể nuôi có kích thước lớn, điều kiện thay đổi sẽ xảy ra chậm hơn, ít bị ảnh hưởng đến cá.

Nên mua bể nuôi cá có kích thước tối thiểu là 91cm x 46cm x 46cm (36in x 18in x 18in) có nhiều hình dạng khác nhau sẵn có bán trên thị trường, nhưng có lẽ bạn nên chọn bể nuôi kiểu hình chữ nhật, vì dễ đặt hệ thống ánh sáng và làm vệ sinh hơn.

KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG NƯỚC

Phải giữ sao cho nước càng được trong, sạch là tốt, thường xuyên kiểm tra thành phần hóa học của nước: như độ mặn, độ trung tính (pH). Nước tự nhiên có chỉ số độ mặn là 1,0; nhưng ở nước biển chỉ số độ mặn là 1,023 – 1,027. Độ pH là chỉ số đo lượng ion hydro có trong nước. pH dao động từ 0 (có tính acid) đến 14 (có tính kiềm). Nước có độ pH = 7 được gọi là nước trung tính. Hầu hết nước nuôi cá cảnh biển đòi hỏi có độ pH nằm trong khoảng 6,5 – 8,5.

DỤNG CỤ THỬ

Hiện nay ngoài thị trường có bán đầy đủ các dụng cụ để kiểm tra các thành phần hóa học trong nước dưới dạng bột, thuốc thử dạng lỏng hoặc máy đo bằng điện tử. Ngoài ra, các bạn cần phải mua thêm tỷ trọng kế để đo tỷ trọng của nước, và nhiệt kế để đo nhiệt độ của nước trong bể nuôi, đây là 2 dụng cụ cần thiết trong một bể cá nước mặn.

CÁCH BÀY BIỆN BỂ CÁ CẢNH

Xem thêm: Bàn về khởi nghiệp kinh doanh cá cảnh – Phần 1

Đá, san hô và các vật dụng trang trí khác đóng một vai trò hết sức quan trọng trong môi trường nuôi cá trong bể. Nó không chỉ làm tăng thêm vẻ hấp dẫn của bể cá cảnh mà còn là nơi giải trí an toàn cho cá nữa. Có nhiều loại vật dụng trang trí bể cá như: Đá, các nhánh san hô, vỏ sò…

• Đá: Gồm các loại sỏi và đá, thường dùng các loại đá phún thạch nhân tạo, hoặc đá ong. Cả hai loại đá này có nhiều lỗ, dễ cầm nắm và ít chiếm chỗ, đá phún thạch rấtđắc nhưng chúng lại có nhiều màu sắc trông rất đẹp khi ở dưới nước,
• Rạn san hô: Có nhiều hình dạng, kích thước và màu sắc khác nhau, ngoài ra bạn có thể nuôi thêm Hải quỳ, sơn, đá cuội, để bể nuôi thêm phong phú.
• Vỏ sò: Đủ các loại kích cỡ và màu sắc. Các vỏ trai, vỏ ốc lớn có đủ chỗ để làm nơi ẩn nấp cho các loài cá nhỏ.
• Các loại cây thủy sinh: Rong, rêu, tảo, cỏ chân ngỗng.

XÂY DỰNG BỂ CÁ CẢNH BIỂN

• Hình 1: Đặt một tấm lưới lọc vào đáy bể nuôi cá.
• Hình 2: Đặt ống dẫn khí vào góc trong của bể.
• Hình 3: Rải lớp cát san hô phủ lên toàn bộ đáy bể.
• Hình 4: Dùng keo dán bộ hỗn hợp ổn nhiệt – điện trở vào thành bể.
• Hình 5: Đặt máng đèn và hệ thống chiếu sáng.
• Hình 6: Xếp đặt đá và san hô, trang trí lại cho đẹp sau đó cho nước vào.

SỰ TƯƠNG HỢP TRONG BỂ NUÔI

Cần thiết phải quan tâm đến tính tương hợp giữa các loài cá và các nhóm sẽ sống chung với nhau trong bể. Những tập tính về cách ăn không phải là không quan trọng. Các loài ăn thịt có thể tấn công các loài khác, còn các loài ăn cỏ thì tàn phá các cây trong bể kính. Hoặc có các loài sẽ đánh nhau khi tranh giành thức ăn, cũng có những loài cá rất ôn hòa hiền lành, nhưng sẽ tấn công quyết liệt để bảo vệ hang cũng như chỗ ẩn nấp của mình. Cá cha mẹ khi canh giữ tổ hoặc con mới đẻ cũng có hành động hung dữ như vậy. Tuy nhiên, cũng có những loại sống chung với cộng đồng rất hòa nhã, vui vẻ. Xem phần hướng dẫn các loài.

THỨC ĂN CỦA CÁ CẢNH BIỂN

Trong các phần phân loại và hướng dẫn các loài đều đề cập đến thức ăn của cá trong tự nhiên và có phần hướng dẫn cho cá ăn loại thức ăn gì khi nuôi trong bể. Tuy nhiên, khi cho cá ăn chúng ta cũng cần lưu ý đến những đặc điểm sau: ,

• Không nên cho cá ăn quá no: Chỉ nên cho cá ăn mỗi ngày 2 lần. Buổi sáng nên cho cá ăn các loại ngũ cốc, buổi chiều cho cá ăn các thức ăn đông lạnh hoặc thức ăn sống. Tùy theo loài cá, nhưng phải bảo đảm được các nhu cầu về vitamin, chất khoáng, lượng protein và glucid trong khẩu phần ăn của cá.
• Các loại thức ăn công nghiệp: Dưới dạng khô, chế biến sẵn thành viên nhỏ, miếng mỏng, viên nén hay viên cốm. Mỗi dạng có một tác dụng khác nhau trong nước, để phù hợp với tập tính ăn mồi của những loại cá khác nhau.
• Các loại thức ăn sống và đông lạnh: Thức ăn sống chứa nhiều thành phần dinh dưỡng. Ngoài ra còn phù hợp với đặc tính săn, bắt mồi của cá. Người ta có thể làm đông lạnh hay phơi khô các thức ăn thu được trong thiên nhiên để làm thức ăn cho cá, mà không làm mất đi giá trị dinh dưỡng của chúng, như tôm, tép, rận nước, sò v.v…